Alle lof en dank komt alleen Allah toe, en zegeningen op zijn boodschapper Mohammed, zijn familie en zijn metgezellen.
De imam leert ons vandaag over de nafs en hoe wij er mee om dienen te gaan. Er is overeenstemming onder de geleerden dat er drie verschillende vormen van nafs zijn. Allereerst nafs ammara. Yusuf as refereert hieraan als hij zich bijna heeft laten verleiden door de vrouw van de aziz:
En ik vrijwaar mijzelf niet (van schuld). Waarlijk, de nafs draagt op tot het slechte, behalve de nafs die mijn Heer heeft begenadigd. Waarlijk, mijn Heer is Meest Vergevingsgezind, Meest Genadevol.”
Dit onderdeel van de nafs draagt ons op onze eigen passies en verlangens te volgen, zonder rekening te houden met onze medemens of de bevelen van Allah swta. Het resulteert in gedrag dat alleen op onszelf gericht is en wat er zich in deze dunya afspeelt. Deze nafs is de partner van de sjaitaan.
De nafs lawama zit tussen nafs ammara en mutmai’na in. Hij doet slechte dingen, maar heeft daarna wel een schuldgevoel. Hij verwijt zichzelf: waarom besteed ik mijn tijd niet beter, waarom help ik de mensen omme heen niet meer, waarom doe ik van die domme dingen? Allah swta spreekt hierover in surah qiyama, Hij zegt:
En Ik zweer bij de zelfverwijtende nafs.
Degenendie goed met dit schuldgevoel omgaan, hun toevlucht bij hun heer zoeken en er alles aan doen om dichter bij hun heer te komen en de dunya op afstand te houden beloond Allah swta met de nafs mutmai’na. Hoewel bij deze personen de andere twee nafs nog wel aanwezig zijn, zorgt deze nafs er voor dat de gelovige als vanzelf het juiste pad bewandeld. Hij verlangt slechts het excellente en mooie. Hij wordt door zichzelf en de engelen beschermd tegen het verwerpelijke en is tevreden met de wijsheid en leiding van Allah swta. Hij neemt genoegen met weinig, aangezien de rust die hem geschonken is alle wereldse zaken klein maakt. Hij heeft zichzelf eigenlijk aan Allahswta verkocht en ziet de dood als een bevrijding van de gevangenis die deze dunya is. Allah swta zegt in surah baraqah
En onder de mensen zijn er die zichzelf verkopen, strevend naar het Welbehagen van Allah. En Allah is Meest Zachtaardig voor de dienaren.
Hoewel voor iedere gelovige het logisch is bij deze groep te horen waarschuwt Allah swta dat het niet vanzelfsprekend is dat we deze staat te bereiken. Hij zegt:
Bij de nafs, en Degene Die haar heeft gevormd. Hij toonde haar vervolgens haar slechte en haar goede kant. Voorzeker,degene die haar zuivert zal succesvol zijn.
En voorzeker, degene die haar bederft zal falen.
De profeet Mohammed saws benadrukte dit toen hij terugkwam van een veldslag en zijn metgezellen zei, we komen nu terug van de kleine jihad, De metgezellen vrogen, wat is dan de grote Jihad? De profeet Mohammed saws antwoorde: het gevecht tegen onze nafs.
Of we het willen toegeven of niet, we zijn allemaal in de ban van het wereldse leven. We worden constant gebombardeert door reclame uitingen, films en muziek waarin op onze laagste nafs wordt ingespeeld. We kijken om ons heen en denken, het valt wel mee met mij vergeleken met veel mensen om me heen. Dat is niet de goede instelling. Kijk naar de mensen uit de tijd van de profeet Mohammed saws om je aan te meten. Kijk naar Omar, Ali, Aisha en vraag je af wat zij zouden doen in deze tijd. Komen we verder dan onze nafs lawama? Misschien dat deze verzen ons wakker kunnen schudden:
Wat betreft degene die het wereldse leven verkoos.
Voorwaar, het Hellevuur is dan (zijn) woonplaats.
En wat betreft degene die vreesde om tegenover zijn Heer te staan en de nafs afhield van de begeerte.
Voorwaar, het Paradijs is dan (zijn) woonplaats.