Vandaag spreekt de imam over het geven van fatwa’s, oftewel niet bindende religieuze adviezen. De profeet Mohammed saws was degene die direct door Allah swta geleid werd, en zijn adviezen zijn dan ook meteen steekhoudend. Hij saws leerde ons bijvoorbeeld te vasten, te bidden en om aan liefdadigheid te doen. Allah swta zegt:
En Wij hebben aan jou O Mohammed alleen maar het Boek gestuurd zodat je hen die zaken kan uitleggen waarover zij van mening verschillen, en als een Leiding en Genade voor een volk dat gelooft.
Niet voor niks hingen de gelovigen aan de lippen van de profeet Mohammed saws en wogen ze alles wat de boodschapper Mohammed saws zei op een gouden schaaltje. Ze wisten dat ze iemand in hun midden hadden die hen precies kon uitleggen wat het geloof inhield en hoe het woord van Allah geïnterpreteerd moest worden. Er was echter ook kritiek onder de Mekkanen. Ze konden niet geloven dat de schepper van de hemel en aarde via een gewoon persoon zijn boodschap zou verstrekken, en niet via een zichtbare engel of op andere wonderbaarlijke manier. Allah swta vertelt dat dit altijd al zijn manier is geweest, Hij zegt:
En voor jou zonden wij ook slechts mannen aan wie wij openbaarden, vraag het aan degenen die de heiligen geschriften kennen als jullie niet zeker zijn.
Na de dood van onze geliefde profeet Mohammed saws waren de metgezellen gezien hun enorme religieuze kennis de meest aangewezen personen om fatwa’s te geven, maar zij waren huiverig met het geven van fatwa’s, ondanks hun enorme kennis van het geloof.
Ook de grote geleerden hadden wat dat betreft een ambivalente houding. Aan de ene kant wilden ze het volk onderwijzen, maar aan de andere kant waren ze bang iets wat niet klopt op te dragen. Abu Hanifa zei: Het is dat ik bang ben dat er anders veel religieuze kennis verloren gaat, maar anders zou ik geen fatwa’s geven.
De grote geleerde imam Malik weigerde fatwa’s te geven totdat een totaal van 70 geleerden hem naar voren hadden geschoven. Om een religieus advies te geven is het zaak enorm geleerd te zijn. Imam Shafi legt uit dat men de Koran uit zijn hoofd moet kennen, weten welke delen uit Mekke of Medina komen, het Arabisch zeer goed beheersen, alle hadith uit het hoofd kennen en weten wat halal en haram, maar dit alsnog slechts genoeg is om kennis te onderwijzen, niet om fatwa’s te geven. Allah swta waarschuwt dat bij eerdere volken de kennis werd vervuild en dat de satans deze naties nu domineren, Allah vervolgt: Dus zeg niet door de leugen die jullie tongen beschrijven: “Dat is wettig en dit is verboden” om zo leugens over Allah te verzinnen. Waarlijk, degenen die leugens over Allah verzinnen zullen nooit voortvarend zijn.
Een kenmerk van de grote geleerden is dan ook dat zei zich door niets of niemand van hun stuk lieten brengen. De beste geleerden zijn bestraft en bedreigd door hun heersers, of ze probeerden hen om te kopen, maar ze hielden voet bij stuk en behielden daarom hun status. Tegenwoordig is het voor geleerden soms nog moeilijker hun religieuze kennis niet te laten conflicteren met de aardse machten. Moge Allah swta hen kracht geven en ons behoeden voor gecorrumpeerde fatwa’s.